การดูแลตัวเองเมื่อเป็นเบาหวานแล้ว

การดูแลตัวเองเมื่อเป็นเบาหวาน

ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมโรคได้ไม่ดี หรือมีโรคอื่นๆ ร่วมด้วยจะมีสุขภาพที่ไม่แข็งแร เนื่องจากเบาวานเป็นโรคเรื้อรัง มีผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะทุกระบบทั่วร่างกาย ถ้าผู้ป่วยมีน้ำตาลสูงตลอดเวลาจะมีความต้านทานโรคต่ำ ติดเชื้อง่าย การดูแลตัวเองให้ถูกสุขลักษณะจะสามารถป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่ไม่ต้องการเหล่านี้ได้

หลักการทั่วไปในการดูแลสุขภาพ

1. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
2. ออกกำลังกาย และหางานอดิเรกทำเพื่อลดความเครียด
3. ควบคุมและรักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ด้วยวิธีการปรับหรือลดอาหารให้เหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย ร่วมกับการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
4. พกบัตรประจำตัวว่าท่านเป็นโรคเบาหวาน มีชื่อยาและขนาดของยาที่ใช้
5. ควรเลิกเหล้า บุหรี่ หรือสิ่งเสพติด

การดูแลสุขภาพอนามัยทั่วไป และช่องปาก-ฟัน

1.อาบน้ำอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง รักษาความสะอาดบริเวณรักแร้ ขาหนีบ ใต้ราวนม อวัยวะขับถ่ายอย่างให้ชื้นแฉะ และถ้าผิวแห้งควรใช้ครีมทาผิว
2. รักษาแผลอักเสบ-ติดเชื้อโดยเร็ว ป้องกันการเป็นแผลเรื้อรัง
3. หลีกเลี่ยงการเกาที่จะเป็นต้นเหตุของการเกิดแผล
4.เมื่อต้องตากแดดนาน ควรใช้ครีมทาผิวเพื่อป้องกันการถูกแดดเผาผิวหนังบริเวณที่ต้องโดนแดด
5. สวมเสื้อผ้าที่แห้ง สะอาด และระบายอากาศได้ดี
6. ควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง (เช้า-ก่อนนอน) และบ้วนปากหลังอาหาร
7. ตรวจฟันและช่องปากทุก 6 เืดือน เนื่องจากผู้ป่วยเบาหวานเป็นโรคเหงือกอักเสบ และฟันผุได้บ่อย

การดูแลตัวเองเมื่อเจ็บป่วย

1. เวลามีอาการไม่สบาย ควรตรวจระดับน้ำตาลให้บ่อยขึ้น
- ตรวจน้ำตาลในเลือดหรือปัสสาวะทุก 2 -4 ชั่วโมง
- สำหรับผู้่ที่ใช้อินซูลิน ควรตรวจระดับคีโตนในปัสสาวะด้วย
2. ควรพบแพทย์ด่วน ถ้าตรวจพบน้ำตาลในเลือดเกิน 300 มก/ดล หรือมีน้ำตาลในปัสสาวะ 3+ และมีคีโตนในปัสสาวะร่วมด้วย
3. ควรดื่มน้ำให้เพียงพอ ถ้ารับประทานอาหารไม่ได้ หรือมีอาการอาเจียนควรมาพบแพทย์
4. สำหรับผู้ที่ฉีดอินซูลิน อาจต้องปรับขนาดอินซูลินเพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดสูงหรือต่ำ ถ้าไม่แน่ใจควรปรึกษาแพทย์ แต่ไม่ควรหยุดฉีดอินซูลิน เพราะอาจเกิดภาวะเป็นกรดในร่างกายได้

การเตรียมตัวและปฏิบัติตนเมื่อไปงานเลี้ยง

1. เลือกทานอาหารตามสัดส่วนที่ควรได้แต่ละมื้อ ทานอาหารพิเศษบางอย่างได้ เช่น เค้ก ไอศรีม แต่ควรลดอาหารอย่างอื่มลงตามหลักอาหารแลกเปลี่ยน
2. ถ้ามีกิจกรรมมากขึ้นสามารถรับประทานอาหารเพิ่มขึ้นได้ หรือถ้าจำเป็นอาจเพิ่มยาฉีดอินซูลิน (ในผู้ที่ใช้ยาฉีดอินซูลิน) หรือออกกำลังกายเพิ่มขึ้น เพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลสูง
3. หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ เหล้าผสมน้ำหวานทำให้ระดัีบน้ำตาลในเลือดสูงได้ ในขณะเดียวกันแอลกอฮอลล์สามารถทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำได้ ผู้บริโภคอาจหมดสติหรือถึงแก่ชีวิตได้

การเตรียมตัวเมื่อต้องเดินทาง

1. พกบัตรปรจำตัวที่แสดงว่าเป็นเบาหวาน หากมีอาการผิดปกติ เช่น น้ำตาลต่ำ ผู้พบเ็นจะได้ช่วยเหลือได้ถูกต้อง
2. เตรียมยารับประทาน หรือยาฉีดอินซูลิน ให้พร้อม
3. พกอาหารติดตัวเสมอ เช่น ผลไม้ แครกเกอร์ น้ำผลไม้
4. หลีกเลี่ยงการเก็บอินซูลินไว้ในที่อากาศร้อน เช่น ท้ายรถ เพราะอาจทำให้อินซูลินเสื่อมได้
5. ถ้าคุมระดับน้ำตาลได้ไม่ดี ก็ไม่ควรเดินทางหรือหากจำเป็นควรปรึกษาแพทย์ก่อนเดินทาง

ข้อมูลจาก : thaidiabetes - ชมรมเพื่อเด็กและวัยรุ่นเบาหวาน

การดูแลตัวเองเมื่อเป็นเบาหวานแล้ว

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

ไขมันในเลือดสูง

การออกกำลังกายในผู้ป่วยเบาหวาน

ความดันโลหิตสูง

เบาหวานที่เกิดในช่วงตั้งครรภ์